استاندارد حسابداری شماره ۱۳: حسابداری مخارج تأمین مالی

استاندارد حسابداری شماره ۱۳ به موضوع «حسابداری مخارج تأمین مالی» می‌پردازد و نحوه برخورد حسابداری با هزینه‌های مرتبط با تأمین منابع مالی را تعیین می‌کند. این استاندارد برای افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه صورت‌های مالی تدوین شده است. با حسابداری پلاس تا انتها همراه باشید.

هدف استاندارد حسابداری شماره ۱۳

به طور خلاصه هدف این استاندارد، تجویز نحوه عمل حسابداری مخارج تأمین مالی است. بر اساس این استاندارد، مخارج تأمین مالی عموماً بلافاصله به عنوان هزینه دوره شناسایی می‌شود، به استثنای مواردی که این مخارج به حساب دارایی واجد شرایط منظور می‌گردد.

دامنه کاربرد حسابداری مخارج تأمین مالی

این استاندارد باید برای حسابداری مخارج تأمین مالی به کار گرفته شود. لازم به ذکر است که مخارج واقعی یا انتسابی به حقوق صاحبان سرمایه، در این استاندارد مطرح نمی‌شود.

تعاریف کلیدی

• مخارج تأمین مالی: سود تضمین‌شده، کارمزد و سایر مخارجی که واحد تجاری برای تأمین منابع مالی متحمل می‌شود.
• دارایی واجد شرایط: دارایی‌ای که آماده‌سازی آن جهت استفاده مورد انتظار یا فروش، الزاماً مدت زیادی طول می‌کشد.

شناسایی مخارج تأمین مالی

مخارج تأمین مالی باید در دوره وقوع به عنوان هزینه شناسایی شود، به استثنای مواردی که بر اساس بند 8 به بهای تمام‌شده دارایی منظور می‌شود. آن بخش از مخارج تأمین مالی که مستقیماً قابل انتساب به تحصیل یک دارایی واجد شرایط است، باید به عنوان بخشی از بهای تمام‌شده دارایی محسوب شود.

مثال:

شرکت «الف» برای ساخت یک کارخانه جدید، وامی با بهره سالانه ۱۰٪ دریافت می‌کند. اگر ساخت کارخانه بیش از یک سال طول بکشد و بهره وام مستقیماً به این پروژه مرتبط باشد، بهره پرداختی باید به عنوان بخشی از بهای تمام‌شده دارایی سرمایه‌ای شود.

زمان شروع و توقف سرمایه‌سازی مخارج تأمین مالی

• شروع: زمانی که مخارج برای دارایی در حال انجام است، مخارج تأمین مالی در حال وقوع است و فعالیت‌های لازم برای آماده‌سازی دارایی در جریان است.
• توقف: زمانی که فعالیت‌های لازم برای آماده‌سازی دارایی جهت استفاده مورد نظر یا فروش، اساساً کامل شده باشد.

افشای اطلاعات

واحد تجاری باید موارد زیر را افشا کند:

• مبلغ مخارج تأمین مالی که طی دوره به بهای تمام‌شده دارایی منظور شده است.
• نرخ سرمایه‌سازی استفاده‌شده برای تعیین مبلغ مخارج تأمین مالی قابل احتساب در بهای تمام‌شده دارایی واجد شرایط.

مقایسه با استاندارد بین‌المللی IAS 23

استاندارد حسابداری شماره ۱۳ ایران با استاندارد بین‌المللی IAS 23 (Borrowing Costs) هم‌راستا است. هر دو استاندارد تأکید دارند که مخارج تأمین مالی مرتبط با دارایی‌های واجد شرایط باید سرمایه‌ای شوند. با این حال، جزئیات اجرایی و دامنه کاربرد ممکن است در برخی موارد متفاوت باشند.

جمع‌بندی

استاندارد حسابداری شماره ۱۳ نقش مهمی در تعیین نحوه برخورد حسابداری با مخارج تأمین مالی دارد. درک صحیح این استاندارد برای حسابداران و دانشجویان حسابداری ضروری است تا بتوانند صورت‌های مالی شفاف و قابل اتکایی ارائه دهند.

سؤالات متداول